Basit Usule Nasıl Geçilir? Basit Usule Geçişin Şartları Nelerdir?

Gerçek usule tabi mükelleflerin basit usule geçiş yapabilmeleri için; Gelir Vergisi Kanunu'nda yazılı genel şartları taşımaları, arka arkaya iki hesap dönemi iş hacminin özel şartlarda belirtilen hadlerden düşük olması ve yazılı olarak talepte bulunmaları gerekmektedir.

Mükelleflerin, bu şartların gerçekleşmesini takip eden yılın Ocak ayında bağlı oldukları vergi dairesine başvurmaları durumunda basit usulde vergilendirmeye geçebilirler.

Bu uygulama kapsamında, 01.01.2022 tarihinden itibaren gerçek usulden basit usule geçmeye ilişkin şartların tespitine ve iki yıllık sürenin hesabına 01.01.2020 tarihinden itibaren başlanır. Söz konusu mükelleflerin, anılan Kanun'un 51'inci maddesinde belirtilen faaliyetlerde bulunmaması ve diğer şartları da topluca taşımaları gerekmektedir.

Örneğin, İzmir'de marangozluk faaliyeti nedeniyle Gerçek Usulde vergilendirilen Mükellef (B)'nin 2020 ve 2021 yıllarında elde ettiği iş hasılatı, ilgili yıllar için Gelir Vergisi Kanunu'nun 48'inci maddesinde yer alan hâsılat haddinin altında gerçekleşmiş olsun. Mükellef (B)'nin, tüm koşulları taşıması ve 2021 yılının Ocak ayı içinde bağlı olduğu vergi dairesine yazılı olarak başvurması kaydıyla, 01.01.2022 tarihinden itibaren
basit usulde vergilendirmeden faydalanması mümkündür.

Gerçek usule tabi iken basit usulde vergilendirmeye geçen mükelleflerin, mevcut belgelerini 283 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği'nin 3.5 bölümündeki açıklamalar doğrultusunda iptal ettirmeleri gerekmektedir.

Ayrıca, gerçek usule tabi mükellefler ile basit usule tabi olmanın şartlarını kaybeden mükelleflerin; kendi istekleriyle işlerini terk etmeleri veya eş ve çocuklarına devretmeleri durumlarında terk ya da devir tarihini takip eden yılın başından itibaren iki yıl geçmedikçe basit usule dönmeleri mümkün değildir.

Gerçek usulde vergilendirmeden basit usulde vergilendirmeye geçiş ile ilgili ayrıntılı açıklamalar 283 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ve 93 Sıra No.lu Gelir Vergisi Sirküleri'nde yapılmıştır.

Örneğin, Mükellef (C), gerçek usulde gelir vergisi mükellefiyken faaliyetini 08.06.2020 tarihinde terk etmiş olsun. Mükellef, 2021 yılında basit usule tabi olmanın şartlarını taşıyan Mükellef (E) ile ortak olarak kantin işletmeciliği faaliyetine başlamak istediğini farz edelim.

Mükellef (C)'nin gerçek usulde vergilendirildiği faaliyetini terk ettiği tarihi takip eden takvim yılı başından itibaren iki yıl sonra, diğer bir ifadeyle 01.01.2023 tarihinden itibaren diğer şartları da topluca taşıması kaydıyla basit usulde vergilendirmeden yararlanması mümkün bulunmaktadır. Bu yüzden 01.01.2023'den önce faaliyete başlaması durumunda kendisi ve ortağının ticari kazançlarının gerçek usulde tespit edilmesi gerekmektedir.